Wymiana łańcucha w rowerze. Część 2 - zrób to sam. Instruktaż.

Wymiana łańcucha w rowerze to czynność, którą warto potrafić wykonać samodzielnie. Taka umiejętność przyda nam się, kiedy zużyjemy łańcuch i zajdzie konieczność jego wymiany na nowy. Jeszcze ważniejsze, kiedy podczas jazdy w terenie zerwiemy łańcuch, a zdarza się to dość często. Wówczas zdolność samodzielnej wymiany łańcucha może wybronić nas z opresji. Czynność zmiany łańcucha może wydawać się bardzo skomplikowana. Jeśli jednak podejdziesz do tego z odpowiednią wiedzą i narzędziami, możesz sobie poradzić samodzielnie. W tym artykule przedstawimy Ci, na co należy zwrócić szczególną uwagę, a także przedstawimy instruktaż samodzielnej wymiany łańcucha.

narzędzia

Przystępując do wymiany łańcucha, warto zaopatrzyć się w przyrządy, które mogą okazać się niezbędne, a na pewno przydatne. Przedstawiam zatem listę takich narzędzi:

skuwacz do łańcucha — niezbędne narzędzie do rozpinania i zapinania łańcucha z użyciem pinu (sworznia). Umożliwia w prosty, szybki i precyzyjny sposób wypchnąć lub wcisnąć sworznie łańcucha. Skuwacze do łańcucha dostępne są już od parunastu złotych więc tym bardziej każdy rowerzysta powinien posiadać taki przyrząd na wyposażeniu.

szczypce do łańcucha — to przyrząd, który ułatwi spinanie i rozpinanie łańcucha wyposażonego w spinkę. Jego końce idealnie pasują do wewnętrznych ogniw łańcucha, dzięki czemu możemy je ścisnąć i w tym czasie rozpiąć/zapiąć spinkę.

przymiar zużycia łańcucha — proste i niedrogie narzędzie, które pozwoli nam ocenić stopień zużycia naszego łańcucha. Umożliwia na bieżąco kontrolowanie poziomu rozciągnięcia łańcucha. Dzięki czemu możemy w porę zareagować i wymienić łańcuch na nowy, przedłużając w ten sposób żywotność pozostałych elementów napędu. Do tego, jeśli przymiar posiada dodatkowe uchwyty blokujące, może być przydatny podczas zakładania nowego łańcucha. Służąc jako "trzecia ręka" przytrzyma nam oba końce łańcucha, byśmy mogli w tym czasie skupić się na czynności łączenia.

rodzaje połączeń łańcucha rowerowego

Istnieją 2 sposoby łączenia łańcucha: za pomocą pinu (sworznia) i przy użyciu dedykowanej spinki. Oba sposoby łączenia są dobre i mają swoje zalety, ale też i wady.

łączenie pinem

Przyjęło się, że użycie pinu daje solidniejsze połączenie niż spinka, przez co łańcuch jest mniej podatny na zerwanie. Są też teorie mówiące o tym, że spinka jest bardziej podatna na rozciąganie niż klasyczne ogniwo łańcucha. Jednak łączenie łańcucha za pomocą pinu wymaga precyzji i obligatoryjnie użycia skuwacza. Będzie to zatem dobre rozwiązanie dla tych użytkowników, którzy nie planują częstego rozpinania łańcucha np. w celu jego dokładnego wyczyszczenia. Pin jest standardowo dodawany do większości łańcuchów Shimano. Będzie więc naturalne, jeśli zaopatrując się w łańcuch tej marki, użyjemy pinu zamiast spinki, którą musielibyśmy oddzielnie zakupić. W tym miejscu warto też wspomnieć, że pin Shimano posiada specjalne wydłużenie tzw. pilot, którego zadaniem jest ułatwienie przeprowadzenia sworznia przez ogniwa i precyzyjne obsadzenie go w łańcuchu.

Niepodważalną wadą pinów jest ich jednorazowość. Oznacza to, że raz wciśnięty w ogniwo, powinien tam pozostać. Użycie tego samego pinu wiele razy sprawia, że łańcuch jest w tym miejscu bardziej podatny na przypadkowe rozpięcie. Chcąc ponownie rozpiąć i zapiąć łańcuch należy to zrobić po prostu w innym miejscu.

łączenie spinką

Spinka do łańcucha rowerowego to nic innego jak dwie płaskie blaszki, kształtem przypominające ogniwa łańcucha. Na ich końcach znajduje się bolec, który pełni funkcję pinu (sworznia). Spinka umożliwia rozpięcie i zapięcie łańcucha bez potrzeby wyciskania pinu, czyli bez użycia narzędzi. Przydatne mogą być jedynie szczypce do łańcucha.

Największą zaletą stosowania spinki do łańcucha jest wygoda. Dzięki niej możemy szybko i bez użycia skuwacza rozpiąć łańcuch, a następnie go zapiąć. Użyteczne będzie to nie tylko podczas wymiany łańcucha na nowy, ale także wtedy, kiedy chcemy dokładnie wyczyścić łańcuch i kasetę (wolnobieg) z zalegającego smaru i brudu.

Uwaga: Spinkę dobieramy do szerokości łańcucha. Jeśli zatem nie otrzymaliśmy jej razem z nowym łańcuchem, przy wyborze kierujmy się ilością biegów z tyłu w naszym rowerze. O ile łańcuch 6,7,8-rzędowy ma tę samą szerokość i pozwala na użycie tej samej spinki, to już inna spinka będzie do łańcucha 9-rzędowego, a jeszcze inna do 10,11 czy 12-rzędowego.

Dość często możemy spotkać się ze spinką kierunkową. Posiada ona na blaszkach oznaczenie kierunku montażu w postaci strzałki. Musi być to zgodne z kierunkiem ruchu łańcucha podczas jazdy. Tutaj zasada jest prosta. Jeśli zakładamy spinkę na górnej części łańcucha, strzałka musi być skierowana do przodu roweru, jeśli na dole — do tyłu roweru.

Mając omówioną teorię, przejdźmy do czynności rozpinania i łączenia łańcucha.

rozpinamy łańcuch z pinem (bez spinki)

Wybieramy dowolny sworzeń w łańcuchu. Przykładamy skuwacz do ogniwa tak, aby bolec wypychający w skuwaczu był na równi ze sworzniem łańcucha. Aby łańcuch leżał równo w skuwaczu, należy ogniwa założyć na zęby przyrządu. Kręcimy pokrętłem skuwacza do momentu wyjścia bolca z ogniwa. Tym samym uzyskujemy całkowite rozpięcie łańcucha.

Uwaga: Najważniejsze, aby bolec wypychający skuwacza idealnie trafił w oś sworznia łańcucha. Czynność wykonujemy z wyczuciem, bez potrzeby użycia dużej siły.

łączymy łańcuch za pomocą pinu

Analogicznie jak przy rozpinaniu, aby połączyć dwa końce łańcucha, należy przy użyciu skuwacza wcisnąć bolec łączący ogniwa. Robimy to precyzyjnie i z wyczuciem oraz zwracamy uwagę, aby bolec skuwacza idealnie trafił w oś sworznia łańcucha. Sworzeń wciskamy do momentu wyczucia, że trafił on prawidłowo na swoje miejsce. Upewniamy się także, że żaden z jego końców nie wystaje za bardzo poza zewnętrzne ogniwo.

Ważne: Producenci nie zalecają ponownego użycia sworznia, który został uprzednio wypchnięty z ogniwa. Shimano do swoich łańcuchów dołącza pin z tzw. pilotem. Jest to przedłużenie sworznia o spiczastej końcówce, którego zadaniem jest ułatwienie przeprowadzenia bolca przez ogniwa. Wciskamy go, aż wyczujemy moment prawidłowego umiejscowienia w ogniwie, a następnie odłamujemy fragment pilotujący przy pomocy kombinerek.

Sworznie łączące Shimano (z pilotem) dostępne są także do kupienia oddzielnie z łańcuchem. Jeśli zatem nie jesteśmy zwolennikami spinek, warto zaopatrzyć się w kilka sztuk takich pinów. Przydarzą się one w razie potrzeby łączenia łańcucha po jego zerwaniu lub po rozpięciu w celu wyczyszczenia elementów napędu.

rozpinamy łańcuch ze spinką

Odnajdujemy spinkę w łańcuchu. Wyróżnia się ona kolorem i nieznacznie kształtem od klasycznych ogniw łańcucha. Warto w tym momencie zniwelować napięcie łańcucha poprzez zrzucenie łańcucha na najmniejszą zębatkę z tyłu i ewentualnie z przodu.

Następnie, przy użyciu szczypiec do łańcucha, ściskamy blaszki spinki w kierunku jej środka. Robimy to z wyczuciem, do momentu aż jeden z pinów znajdzie się w położeniu umożliwiającym jego wyjęcie z ogniwa spinki. Pozostaje już tylko rozdzielić spinkę i wyjąć ją z łańcucha.

Uwaga: Spinkę możemy rozpiąć przy użyciu klasycznych kombinerek lub nawet ręcznie. My rekomendujemy użycie dedykowanych do tego celu szczypiec.

łączymy łańcuch za pomocą spinki

Piny (sworznie) spinki wkładamy do dwóch końców otwartego łańcucha. Następnie łączymy ze sobą dwie części spinki, przekładając piny przez otwory spinki. Na koniec blokujemy spinkę poprzez pociągnięcie obu końców łańcucha w przeciwnym kierunku aż do wyraźnego kliknięcia.