Wymiana łańcucha w rowerze. Zrób to sam. Część 1 - wybór odpowiedniego łańcucha.

Wymiana łańcucha w rowerze może okazać się konieczna w różnych sytuacjach. Najczęściej ma to miejsce, kiedy zachodzi konieczność zastąpienia zużytego łańcucha nowym. Także w trakcie jazdy łańcuch może się zerwać i niezbędna będzie jego naprawa lub wymiana. O tym, jak samodzielnie dokonać wymiany łańcucha w rowerze postanowiłem napisać w oddzielnej części do niniejszego artykułu. W tym tekście natomiast omówimy kwestię wyboru właściwego łańcucha.

nowy łańcuch — jaki wybrać i na co zwrócić uwagę?

ilość biegów z tyłu

W pierwszej kolejności nowy łańcuch dobieramy pod względem ilości biegów z tyłu. Czyli należy zwrócić uwagę ile rzędów ma kaseta lub wolnobieg w naszym rowerze. Obecnie na rynku możemy wyróżnić łańcuch:

jednorzędowy — w rowerach bez przerzutek lub tych wyposażonych w piastę planetarną jak np. Shimano Nexus (należy pamiętać, że przerzutki w tylnej piaście traktowane są jako napęd jednorzędowy). Szerokość zewnętrzna takiego łańcucha wynosi 8,6mm. Łańcuchy jednorzędowe dostępne są w dwóch szerokościach wewnętrznych: 1/8 cala (3,17 mm) lub 3/32 cala (2,38 mm). Większość rowerów z napędem jednorzędowym posiada łańcuch 1/8 cala jednak dla pewności warto wcześniej zmierzyć jego szerokość wewnętrzną.

Najczęściej spotkamy się z typem łańcucha jednorzędowego o oznaczeniu 1/2 x 1/8 cala.

1/2" oznacza długość ogniwa (mierzona od pinu do pinu). Jest on taka sama dla większości łańcuchów.

1/8" jak już wspomniane, to szerokość wewnętrzna mierzona pomiędzy wewnętrznymi ogniwami. 

5-8 rzędowy – ten sam łańcuch do rowerów z napędem 5,6,7 i 8-rzędowym. Jego szerokość zewnętrzna wynosi 7mm, a wewnętrzna 3/32" (2,38mm).

9-rzędowy - do kaset 9-rzędowych. Dostępny w szerokości zewnętrznej 6,5-7mm i wewnętrznej 11/128" (2,18mm).

10-rzędowy - do kaset 10-rzędowych. Szerokość zewnętrzna to 6mm, wewnętrzna 11/128" (2,18mm).

11-rzędowy - do kaset 11-rzędowych. Szerokość zewnętrzna to 5,5mm, wewnętrzna 11/128" (2,18mm).

12-rzędowy - do napędów 12 rzędowych. Szerokość zewnętrzna to 5,3mm, wewnętrzna 11/128" (2,18mm).

13-rzędowy - bardzo rzadko stosowany, kompatybilny z napędami 1x13 Campagnolo Ekar i Rotor. Szerokość zewnętrzna to jedyne 4,9mm.

długość łańcucha

Jeśli mamy już określony typ łańcucha ze względu na ilość biegów z tyłu roweru, należy dobrać łańcuch pod względem jego długości. Jest to bardzo ważna kwestia, gdyż od prawidłowej długości łańcucha zależy poprawne działanie napędu w rowerze. Są różne metody określania prawidłowej długości łańcucha. Poniżej przedstawiam te najprostsze, ale przede wszystkim, najbardziej skuteczne.

• liczenie ogniw

Jeśli posiadamy stary łańcuch, w który od początku wyposażony był nasz rower, a napęd działał prawidłowo, możemy po prostu dokładnie policzyć wszystkie jego ogniwa (wewnętrzne, jak i zewnętrzne). Na tej podstawie dobieramy nowy łańcuch. Przy czym należy liczyć się z tym, że może być ciężko znaleźć nowy łańcuch o dokładnie tej samej liczbie ogniw. Najpopularniejsze łańcuchy dostępne aktualnie na rynku posiadają 112, 114, 116, 118 lub 120 ogniw. Powinniśmy zatem wybrać nowy łańcuch, który będzie nieznacznie dłuższy od starego, a następnie dokonać jego skrócenia przy użyciu specjalnego narzędzia, jakim jest skuwacz do łańcucha.

Pamiętajcie, że liczba ogniw wewnętrznych oraz zewnętrznych zawsze jest sobie równa. Bez względu na to, czy łańcuch połączony jest pinem lub spinką, zawsze powinniśmy otrzymać parzystą liczbę ogniw.

• pomiar 1:1

Jest to jeszcze bardziej uproszczona metoda. Zamiast skrupulatnie liczyć wszystkie ogniwa, wystarczy zdemontować stary łańcuch, a następnie wyprostowany położyć na równej nawierzchni tuż obok nowego. W ten sposób określimy, jak dużo należy skrócić nowy łańcuch, by dokładnie odpowiadał poprzedniemu. Przy tej metodzie, ważne jest, aby nasz stary łańcuch nie był zbyt mocno zużyty (rozciągnięty).

Uwaga: Z doświadczenia naszego serwisu wynika, że nawet w nowych rowerach zdarza się niepoprawnie dobrana długość łańcucha. Dlatego, o ile metoda liczenia ogniw łańcucha jest prosta i szybka, o tyle, nie daje nam 100% gwarancji poprawnego doboru, jeśli producent niepoprawnie oszacował długość tego elementu wyposażenia roweru. W takiej sytuacji możemy posiłkować się innymi metodami.

• przełożenie łańcucha przez zębatki — metoda Shimano i SRAM

Nowy łańcuch zakładamy na największą tarczę w mechanizmie korbowym i jednocześnie na największą zębatkę w kasecie/wolnobiegu. Nie przekładamy jednak łańcucha przez kółka tylnej przerzutki. Następnie, naciągamy łańcuch i przykładamy do siebie jego końce, tak jakbyśmy już w tym momencie chcieli połączyć ze sobą rozdzielone ogniwa. Pozostaje doliczyć odpowiednią ilość ogniw, aby uzyskać prawidłową długość w nowym łańcuchu. Zazwyczaj są to 2 pełne ogniwa. W rowerach z pełnym zawieszeniem może się okazać konieczne dodanie kolejnych 2 ogniw. Warto też pamiętać, że w przypadku rowerów "full-suspension", sprawdzając długość łańcucha należy uprzednio spuścić powietrze z dampera.

• założenie łańcucha i określenie kąta wózka tylnej przerzutki

Jest to metoda, która sprawdzi się, jeśli kaseta/wolnobieg w naszym rowerze posiada największą koronkę o ilości zębów 28 lub mniej. Jeśli tak jest, nowy łańcuch zakładamy na największą tarczę w mechanizmie korbowym i jednocześnie na najmniejszą zębatkę w kasecie/wolnobiegu. Następnie przekładamy łańcuch przez tryby tylnej przerzutki i łączymy jego końce. Jeżeli wózek tylnej przerzutki będzie ustawiony pod kątem 45-stopni względem podłoża, oznacza to, że długość łańcucha została dobrana prawidłowo.

W podsumowaniu

Poprawne dobranie długości łańcucha w rowerze jest niezbędne do prawidłowej pracy napędu. Jeśli wymieniamy zużyty łańcuch na nowy to zalecane jest sprawdzenie stanu kasety/wolnobiegu i zębatek mechanizmu korbowego. Prawda jest taka, że zużyty łańcuch negatywnie wpływa na żywotność pozostałych komponentów napędu. Jeśli kaseta/wolnobieg w naszym rowerze ma wyrobione zęby na poszczególnych trybach, to ten element także kwalifikuje się do wymiany. Jeśli to zlekceważymy, może się okazać, że wymiana łańcucha na nowy nic nie da. Dlatego częstą praktyką jest jednoczesna wymiana łańcucha i kasety/wolnobiegu.

Wybór właściwego łańcucha nie jest trudny, jeśli poznamy odrobinę teorii na ten temat i zastosujemy przynajmniej jedną z przestawionych tu metod. Oczywiście możemy oddać nasz rower do serwisu, który zdiagnozuje problem i wymieni poszczególne komponenty na nowe. Jednak wiedza jak prawidłowo dobrać łańcuch do naszego roweru okaże się przydatna, jeśli chcemy być przygotowani na naprawę zerwanego łańcucha w terenie. Także wymiana łańcucha w domowych warunkach przyniesie korzyść w postaci oszczędności kosztów, nie wspominając już o satysfakcji z samodzielnie wykonanej naprawy.